قدس آنلاین-گروه استان ها-سرور هادیان: در دوران زندیه این شیوه در قالب شیوه‌ای تزیینی در معماری و محصولات کاربردی نمود یافت و در اواخر دوره صفوی و در ادامه هنر نگارگری ایرانی شیوه‌ای از نمایش گل‌ها و گیاهان به همراه پرندگان، معروف به نقاشی گل و مرغ (گل و بلبل) پدید آمد.
این شیوه به لحاظ مفهومی و زیبایی‌های بصری در دوره قاجار به اوج خود رسید. فرضیه‌های پژوهش پیش رو به این ترتیب است که ترکیب نمادین گیاه و پرنده نمونه وارترین تصویر برای باغِ بهشت است و همچنین آثار گل و مرغ در دوره صفوی و قاجار ریشه در ادبیات و عرفان اسلامی دارد که البته اوج آن در دوره پس از صفویه است.
غالباً موضوع اصلی گل و مرغ، مضامین عاشقانه و عارفانه و همچنین بازنمایی طبیعت از منظر هنرمند ایرانی و یا با هدف تحریک احساسات و ارضای حس زیبایی شناسی مخاطبان و در نهایت، خداشناسی است و نیز از جنبه هنری دارای ویژگی‌های خاص نقاشی ایرانی است.
استاد «علیرضا قزی» متولد۱۳۵۱ شهرستان سبزوار و ساکن مشهد مقدس است. او فوق لیسانس هنرهای تجسمی با ۲۲سال سابقه تدریس درس هنر و مدرس کارگاه نقوش سنتی دانشگاه فرهنگیان مشهد است.
او که سال‌هاست به صورت تخصصی در رشته گل و مرغ مشغول به کار است در گفت‌وگو با قدس می‌گوید: از سال ۱۳۶۴ با تکنیک‌های مختلف نقاشی آشنا شدم. مدت‌ها آبرنگ و و به طور خاص رنگ و روغن را تا سال ۱۳۷۰ ادامه دادم و بیش از ۵۰ اثر رنگ و روغن را اجرا کردم و بعد از سال ۱۳۷۰ و با ادامه تحصیل در رشته هنرهای تجسمی، آشنایی با حوزه هنرهای سنتی و بخصوص تذهیب، دنیای مرا عوض کرد، تا جایی که آشنایی من با این هنر سبب شد سایر هنرهای قبلی را کنار بگذارم.
این هنرمند می‌افزاید: همزمان تحقیق و پژوهش درباره صنایع دستی و تذهیب را زیر نظر استاد ابوالفضل ذابح آموختم و از محضر استادانی چون محمد بافر آقامیری، سلیمان سعید آبادی و سعید معیریزاد بهره بردم.
او که همچنین عضو کمیته کیفیت بخشی آموزشی درس هنر ابتدایی آموزش و پرورش استان خراسان است، عضویت هیئت گزینش ۳ دوره جشنواره دو سالانه تذهیب‌های قرآنی را هم برعهده داشته است و جزو داورهای جشنواره‌های هنرهای تجسمی اداره ارشاد استان خراسان نیز هست.
او خاطرنشان می‌سازد: از سال ۷۰ تاکنون در هنر سنتی گل و مرغ به صورت مداوم مشغول هستم و احساس بسیار خوبی از ارائه این آثار دارم.
همکاری با مؤسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی برای تذهیب قرآن‌های آن مجموعه هم از دیگر کارهای این هنرمند است که در این باره نیز اظهار می‌دارد: به طور ویژه، کار برای امام رضا(ع) را با تذهیب گل و مرغ برای قرآن انجام دادم و به چاپ رسیده است. همچنین تذهیب قطعات خطی که تعدادی از کارها با موضوع امام رضا(ع) یا احادیث ایشان بوده است که در حاشیه نوشتار خوشنویسان برجسته، این کار را انجام داده‌ام.
وی که حضور در نمایشگاه‌ها و جشنواره‌های ملی و بین‌المللی بسیاری را در کارنامه هنری خویش دارد، می‌گوید: به اعتقاد من هر کسی که قدم در راه هنر می‌گذارد، هدفش رسیدن به فضای آرام و انتقال مفاهیم آن است تا بتواند به نوعی هم از آن کمک بگیرد و برای من کار در زمینه گل و مرغ این حس خوب را دارد، اما براستی در تکنیک گل و مرغ بیشتر اقناع می‌شدم.
این هنرمند در ادامه تصریح می‌کند: در این هنر، مفاهیم برایم جالب بود؛ مفاهیمی که هنرمفهومی، انتزاعی و معرفتی در آن وجود دارد و این در حالی است که کمتر هنرجو یا هنرمندی که در این هنر گام می‌گذارد از این راه برمی گردد.
این مدرس طراحی نقوش سنتی می‌افزاید: ابتدا مفاهیم نهفته و سپس نوع آن برایم این هنر را ازسایر هنرها متفاوت می‌سازد.
استاد قزی تصریح می‌کند: گل و مرغ به بخشی از نقاشی ایرانی اطلاق می‌شود که با محدودیت گل و بلبل یا مرغ است و گل‌ها و درختان و باغ‌های ایرانی و گیاهان در ذهن و قلب مردم ایران و فضای اسلامی جایگاه ویژه‌ای دارد.
وی می‌افزاید: به نوعی می‌توان گفت، گل‌هایی که بیشتر با زندگی مردم و مفاهیم اعتقادی، ملی، آیینی و ادبی ارتباط دارد در گل و مرغ وجود دارد.
وی یادآور می‌شود: پرنده هم در ادبیات ما در جایگاه مفهومی و معرفتی عاشق می‌نشیند و یک نگاه سمبلیک در نقاشی گل و مرغ وجود دارد.
نظر شما